fbpx

Catharijne Convent

Het Catharijne Convent is een museum voor religieuze kunst in Utrecht. Het zit in een oud klooster, het Catharijne Convent. Bij het klooster hoorde een kerk. Dit is nu de Sint-Catharinakathedraal.

De collectie

In het museum vind je geïllustreerde handschriften, boekbanden versierd met edelstenen, bewerkte beelden, bijzondere schilderijen, altaarstukken, kerkelijke kleding en voorwerpen in goud en zilver. Belangrijk voor Utrecht is de Hamer van Sint Maarten, de beschermheilige van Utrecht. Van de Nederlandse schilderkunst uit de 16e en 17e eeuw hangt er werk van Jan van Scorel, Rembrandt, Frans Hals en Pieter Saenredam. De collectie van het Catharijne Convent bevat zowel protestantse als katholieke kunstvoorwerpen. Naast de vaste tentoonstelling, zijn er regelmatig langlopende tentoonstellingen. Ook is er een tentoonstelling voor kinderen en jongeren over religieuze feesten.

Catharijne Convent Utrecht

Willibrord bracht het Christendom naar Utrecht (collectie Catharijne Convent)

Catharijneveld

Het Catharijne Convent lag eerst op de plaats van het huidige Vredenburg. Dat heette toen het Catharijneveld. De johannieters hadden hier tot 1529 een ziekenhuis. Het ziekenhuis had 24 bedden. Dit was het grootste ziekenhuis van de stad. Er was ook een gasthuis, een kerk en een kerkhof voor arme vreemdelingen.

Vredenburg

De bisschop van Utrecht was begunstiger van het Catharijne Convent. In 1529 verandert de situatie nadat keizer Karel V de wereldlijke macht van de bisschop afnam en hij de bevolking trouw aan hem liet zweren. Karel V vond dat de burgers van Utrecht te machtig waren geworden en vreesde een opstand. Het klooster en gasthuis van de johannieters werden onteigend en de dwangburcht Vredenburg werd gebouwd.

Catharijne Convent Utrecht

Catharijne Convent (collectie Utrechts Archief)

Lange Nieuwstraat

De johannieters moesten verhuizen. Ze kregen het veel kleinere, nog niet afgebouwde klooster, van de karmelieten aan de Lange Nieuwstraat toegewezen. Om de johannieters te compenseren kregen ze nog een aantal van de buurhuizen. Pas in 1560 was het hele kloostercomplex afgebouwd.

Beeldenstorm

Het is maar korte tijd als katholiek klooster gebruikt voordat de reformatie en de beeldenstorm plaatsvond in 1580. Na de reformatie kreeg de johannieterorde een sterfhuisconstructie. Er mochten geen nieuwe broeders benoemd worden, de oude broeders mochten tot hun dood in het klooster blijven wonen. Na 1636 gebruikten de protestanten de kerk. Het oude klooster werd na de oprichting van de Universiteit van Utrecht in 1636 het academisch ziekenhuis, de voorloper van het huidige Universitair Medisch Centrum Utrecht.

Koning Willem II

Toen in 1795 de godsdienstvrijheid kwam, zochten de katholieken weer naar een eigen kerk. In 1842 schonk koning Willem II de kerk aan de katholieke gemeenschap. Later werd de kerk de Sint Catharina kathedraal. Beeldhouwer Friedrich Wilhelm Mengelberg decoreerde de kerk in neogotische stijl. Veel van deze elementen zijn inmiddels weer verwijderd.

Bezoekersinformatie

Je kunt het museum zes dagen per week bezoeken.