Kerken in Utrecht

Welkom in Utrecht, een stad die bekend staat om zijn prachtige historische kerken. Als je geïnteresseerd bent in architectuur, geschiedenis en cultuur, dan is een wandeling langs de kerken van Utrecht een absolute must.

Kerken

De kerken van Utrecht zijn uniek en hebben elk hun eigen verhaal en karakter. Zo vind je bijvoorbeeld de imposante Domkerk, met zijn 112,32 meter hoge toren die hoog boven de stad uitsteekt en een adembenemend uitzicht biedt. Maar ook de 11e eeuw Pieterskerk die dit jaar 975 jaar oud is, is een bezoekje waard.

Tijdens een wandeling langs de kerken van Utrecht kun je ook kennismaken met de rijke geschiedenis van de stad. Veel van deze kerken zijn namelijk gebouwd in de Middeleeuwen en hebben de tand des tijds doorstaan.

Naast de historische waarde zijn de kerken in Utrecht ook belangrijke culturele centra. Regelmatig worden er concerten en andere culturele evenementen georganiseerd, waardoor deze kerken een belangrijke rol spelen in het culturele leven van de stad.

kerken in utrecht
Willibrord bracht in de 7e eeuw het Christendom naar Nederland


Vanaf de 7e eeuw heeft Utrecht kerken. De monnik Willibrord werd de eerste bisschop van de Friezen. Hij bouwde de eerste kerken op de plaats van het oude Romeinse castellum. Vanaf toen kwamen er steeds meer kerken en kloosters in de stad. Vlak voordat de Reformatie in 1580 plaatsvond telde Utrecht negen kerken en dertig kloosters. Die hadden vaak ook weer kerken en kapellen. Je kon eigenlijk drie soorten kerken onderscheiden

Kloosterkerken

De eerste kerken in Utrecht waren kloosterkerken. Bij zo’n kloosterkerk zat vaak een school waar geestelijken werden opgeleid. In meeste kloosters leefden de monniken volgens de kloostergeloften van Benedictus: Gelofte van trouw (gehoorzaamheid), kuisheid (zuiverheid) en armoede. In Utrecht bestonden dertig van dit soort kloosters. Een aantal van deze kloosters zijn deels blijven bestaan maar hebben inmiddels een andere functie gekregen. Ook kom je veel kloosters tegen in straatnamen.

Welke kloostergebouwen zijn er nog?

  • Agnietenklooster: Nu het Centraal Museum

  • Catharijne Convent: Dit is nu een museum voor religieuze geschiedenis.

  • Minrebroederklooster: Juridische faculteit van de Universiteit van Utrecht

  • Regulierenklooster: Fans van popmuziek kennen dit gebouw goed. Jarenlang zat hier Tivoli, nu krijgt het een nieuwe bestemming

Welke straatnamen kom je tegen?

  • Minrebroederstraat

  • Predikherenstraat

  • Jeruzalemstraat

  • Brigittenstraat

  • Wittevrouwenstraat

Kapittelkerken

Kapittelkerken waren kerken voor seculiere geestelijken ook wel kanunniken genoemd. Dit waren kerken voor de rijke geestelijken. Dit waren vaak de zonen van de adel. Zij legden wel de gelofte van trouw en kuisheid af, maar niet die van armoede. Dit betekende dat zij in grote huizen op het terrein rondom de kapittelkerk mochten wonen. Van de vijf kapittelkerken die Utrecht ooit had, zijn er nog twee bewaard gebleven. Dit zijn de Janskerk en de Pieterskerk.

Parochiekerken

Deze kerken waren bedoeld voor de gewone burgers van Utrecht. Ze gingen hier naar de mis, ze kwamen er voor de gezelligheid en ze handelden er. Daarnaast was dit ook de plaats om kinderen te dopen, huwelijken te voltrekken en mensen te begraven. In Utrecht zijn nog vier middeleeuwse parochiekerken:

  • De Buurkerk was de eerste parochiekerk. Naast het Romeinse fort kwam een kampdorp (vicus) te liggen waar de gezinnen van de Romeinse soldaten woonden, maar ook de eerste handelaren. Later ontwikkelde de handelsplaats Utrecht zich rondom alle kerken en kloosters. Dit oudste deel van de stad, waar steeds meer mensen kwamen wonen, heette Stathe (haven, oever). In deze kerk zit nu museum Speelklok.

  • Nicolaaskerk

  • De Jacobikerk was de grootste parochiekerk van Utrecht. Deze kerk is gewijd aan Jacobus de Meerdere. Dit betekent dat de kerk nu nog steeds bezocht wordt door pelgrims die naar Santiago de Compostela reizen.

  • De Geertekerk stond eerst buiten de stadsmuur. Hij is afgebroken en binnen de stadsmuren opnieuw opgebouwd.

Kerken in Utrecht

Een wandeling langs de kerken van Utrecht biedt dus niet alleen een kijkje in het verleden, maar ook een blik op het heden van deze mooie stad. Dus trek je wandelschoenen aan en laat je verrassen door de prachtige kerken van Utrecht. Ga je mee met een rondleiding door de Middeleeuwen of een Historische rondleiding. Dan komen we vast en zeker enkele kerken en kloosters tegen.

Kerken Kijken Utrecht

Wil je liever zelf alle kerken bezoeken. In de zomermaanden heb je Kerken Kijken Utrecht. Dan is een groot aantal binnenstadskerken vijf dagen per week open en zijn er gidsen aanwezig om jouw vragen te beantwoorden.